ابعاد و نتایج اتحاد جنجالی نتانیاهو و گاتس

پایگاه رهنما:

روز پنج شنبه بنی گانتز که حزب او در یک قدمی تشکیل کابینه قرار گرفته بود در چرخشی غیر منتظره به ریاست پارلمان رژیم صهیونیستی رضایت داد تا زمینه را برای تشکیل دولت وحدت ملی با نتانیاهو فراهم کند. این تصمیم همانند یک شوک برای فضای سیاسی این رژیم بود که به دلیل اختلافات عمیق میان حزب لیکود و آبی سفید تا چند هفته پیش کمتر کسی می توانست آن را پیشبینی کند. اختلافاتی که همانند ابری تاریک بر آینده روشن تداوم این توافق سایه انداخته است.

توافق گانتس و نتانیاهو

نتانیاهو که تا پیش از این به دلیل پرونده های فساد مالی درپرتگاه سقوط از صحنه سیاسی قرار گرفته بود با تلاشی مضاعف و با گره زدن منافع شخصی خود به سیاست داخلی و خارجی توانست هم در انتخابات درون حزبی لیکود مجددا رهبری این حزب را بدست آورد و هم در سومین انتخابات سراسری این رژیم با کسب 37 کرسی سه کرسی بیشتر از حزب رقیب خود(آبی-سفید) بدست آورد. با این حال بن بست سیاسی یکساله در سرزمین های اشغالی به دلیل جاه طلبی های نتانیاهو و عدم محبوبییت او دربین نخبگان سیاسی اسرائیل به خصوص آویگدور لیبرمن رهبر ناسیونالیست حزب اسرائیل خانه ما بوجود آمده است.

تا قبل از چرخش بنی گانتس به سمت نتانیاهو، ۶۱ تن از ۱۲۰ منتخب کنست، از جمله نمایندگان عرب، از نخست وزیری بنی گانتس حمایت کردند، در حالی که ۵۸ نماینده از نخست وزیری نتانیاهو حمایت کرده بودند. دررای گیری روز پنچ شنبه ، 92 نماینده از 120 نماینده کنست شرکت کردند که 74 عضو به گانتس رای مثبت داده و 18 عضو به او رأی مخالف دادند. یک روز قبل از رای گیری پارلمان ، «یولی ادلستین» رئیس کنست که ازمتحدین نتانیاهوبود، به دلیل  اختلاف نظر با دیوان عالی استعفا داد.درابتدا  انتظار می رفت حزب آبی و سفید، «مئیر کوهن» از اعضای حزب، را نامزد ریاست پارلمان کند، اما گانتس خود نامزد این پست شد.گفته میشود حزب لیکود به گانتس هشدار داده  بود که اگر آقای کوهن انتخاب شود به مذاکرات برای تشکیل دولت وحدت پایان خواهد داد.

نحوه تقسیم قدرت

با جهانی شدن بحران شیوع کرونا، نتانیاهو که به فرصت طلبی سیاسی مشهور است با برجسته نمودن خطر شیوع کرونا، شرایط را برای بازگرداندن ورق بازی سیاسی به نفع خود مساعد دید. هفته گذشته که شمار مبتلایان در اراضی اشغالی به 700 نفر رسیده بود، نتانیاهو با دامن زدن به ترس عمومی، آینده را بسیار نامطمئن توصیف کرد و گفت:«احتمالا حدود یک مییلیون نفر در این رژیم به کرونا مبتلا شوند و حدود ده هزار نفرنیز جان خود را از دست بدهند» بنابراین او با اولویت قرار دادن شرایط اضطراری ناشی از کرونا، گانتس را متقاعد به تشکیل دولت وحدت ملی نمود.

اگر چه تصمیم گانتس برای بسیاری از هواداران او و هم حزبی هایش غیر منتظره بود، اما حزب لیکود و نتانیاهو از یک هفته پیش از تصمیم او آگاه بودند،در صورت عدم چنین آگاهی ای در جلسه روز پنج شنبه ،هم حزبی های نتانیاهو به صورت هماهنگ به گانتس رای نمیدادند. نتانیاهو یک هفته قبل در مصاحبه با شبکه ۱۳ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد:«حزب لیکود به توافقی برای ائتلاف با حزب "آبی-سفید" دست یافته اما هنوز این توافق امضا نشده است.» او در ادامه افزود:« بر اساس توافق به دست آمده با بنی گانتس، درباره تشکیل یک دولت وحدت به مدت سه سال توافق شده است.»

نتانیاهو توانست با ترفندهای سیاسی با یک تیر دو نشان بزند هم مجددا پست نخست وزیری را بدست آورد هم در مهمترین ائتلاف رقیب حیات سیاسی خود انشعاب ایجاد کند. «یائیز لَپید»، نفر دوم حزب آبی سفید که در دو انتخابات قبلی در روزهای سخت انتخاباتی در کنار بنی گانتز موفق شده بود ائتلاف آبی –سفید را در صحنه سیاسی اسرائیل به موفقیتهای چشمگیری برساند در یک کنفرانس خبری گفت: «بنی گانتس آرای شهروندان اسرائیلی را دزدیده و به بنیامین نتانیاهو تحویل داده است.»

یائیر لاپید و ژنرال موشه یعلون عملا راه خود را از بنی گانتس و ژنرال گابی اشکنازی جدا کردند، و آنها را به  «خیانت نابخشودنی» به حزب و رای‌دهندگان متهم کردند. «نیتزان هورویتز» رهبر حزب چپ «مرتز» نیز ازانتخاب شدن گانتز به ریاست پارلمان به عنوان روزی سیاه یاد کرد. «احمد الطیبی» ، نماینده  لیست اعراب پس از انتخاب بنی گانتس به عنوان رئیس جدید کنست گفت: «گانتس ثابت کرد که او و اعضای حزبش که دنباله ‌رو او هستند، جزو خزندگان بی ‌مهره هستند و این واقعاً خجالت‌ آور است.»

 28کرسی در انتخابات پارلمان غایب بودند که شامل لیست اعراب و حزب لیبرمن بودند. بنی گانتز در دفاع از اقدام خود گفت :« در زمانی غیرعادی به سر می بریم که تصمیم های غیرعادی را لازم می آورد. بنابراین من قصد دارم به هر شکل ممکن تشکیل یک دولت وحدت ملی اضطراری را بررسی کنم و پیش ببرم.» 

در توافق انجام شده بین نتانیاهو و بنی گانتس قرار شده که این دولت 3 سال دوام داشته باشد و ریاست یک سال ونیم ابتدایی آن برعهده نتانیاهو باشد. ژنرال گابی اشکنازی نقش مهمی در به نتیجه رسیدن مذاکرات گاننس و نتانیاهو داشت. به گزارش تلویزیون رسمی رژیم صهونیستی  (کان) « دولت فعلی دولت وضعیت فوق‌العاده خواهد و اصلی‌ترین مسئولیت آن مبارزه با ویروس کرونا و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن است.» به  گزارش این تلوزیون:« قرار است بنی گانتس در دولت به ریاست نتانیاهو، وزارت دفاع و قائم‌مقام نخست‌وزیر را بر عهده باشد و «گابی اشکنازی»، رئیس حزب «حوسن یسرائل» وزارت خارجه را بر عهده بگیرند.» یسرائیل کاتس، وزیر خارجه فعلی اسرائیل، به وزارت دارایی منصوب شود و «آریه ادرعی» در مقام وزیر کشورمی ماند. «نفتالی بنت»، وزیر دفاع فعلی نیز به وزارت آموزش  که سال قبل نیز عهده دار آن بوده بازخواهد گشت.

آینده سیاست خارجه رژیم صهیونیستی

 طی سه انتخابات قبلی همواره یکی از برگهای برنده نتانیاهو، سیاست تهاجمی، معامله قرن و وعده  الحاق شهرک های غیرقانونی به این رژیم بوده است. اگر چه بنی گانس در رقابتهای انتخاباتی تا حدودی موضع نرم تری در سیاست خارجی از خود نشان میداد اما او نیز از حامیان اصلی معامله قرن بوده است. او حتی در بعضی نطق‌های خود سیاست تهاجمی تری نشان داده است؛ اواسط بهمن ماه در انتقاد از نتانیاهو گفت: « نتانیاهو در حال از دست دادن کنترل بوده و به صورت غیرمسئولانه عمل می‌کند. وی کابینه را به سیرک تبدیل کرده و وی وزیران دفاع را به گونه‌ای تغییر می‌دهد گویی آنها جوراب بوده و از سیاست خارجی ما برای کارزار سیاسی‌اش استفاده می‌کند.» او درعین حال گفت:« برخلاف وی، من سیاست امنیتی اسرائیل را به شیوه‌ای مسئولانه اداره خواهم کرد و پارامتر بازدارندگی اسرائیل را بر می‌گردانم.»

در میانه آذر ماه با اشاره به نامه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان به دبیرکل سازمان ملل علیه برنامه موشکی ایران، بنی گانتس گفت که اکنون زمان تشدید تحریم‌ها علیه ایران است. بنی گانتس در مورد معامله قرن نیز نظر مساعدی دارد . اوقبلا دعوت ترامپ به واشنگتن را برای گفتگو در مورد آن پذیرفته بود واز این طرح به عنوان یک نطقه تحول مهم در خاورمیانه در مسیر رسیدن به توافقی تاریخی و منطقه‌ای در تاریخ یاد کرده بود.

وی قبل از انتخابات گفته بود:« فورا پس از برگزار شدن انتخابات، توافق تاریخی ترامپ برای صلح اجرا خواهد شد.» با این حال در نطقهای بنی گانتس در مورد سیاست خارجی تناقضاتی دیده میشود که موضع او را در یک دامنه  متناقض همزمان  نرم و تهاجمی قرار میدهد. احتمالا مواضع متناقض او ناشی از تلاشهای قبلی او برای جلب رضایت احزاب عرب و حزب افراطی اسرائیل خانه ما به رهبری لیبرمن بوده که هردو مواضع تندی علیه یکدیگر دارند.

لذا با توجه به سردرگمی بنی گانس در سیاست خارجی از یک سو و سوابق لابی گری های نتانیاهو درکاخ سفید، ابتکار عمل سیاست خارجی رژیم صهیونیستی همچنان در دست نتانیاهو خواهد بود .زیرا گابی اشکنازی که قرار است پست وزارت خارجه را برعهده بگیرد روابط نزدیکی با نتانیاهو و لیکود برقرار نموده وعامل اصلی در ایجاد دولت وحدت ملی است. اما از سوی دیگر به دلیل اختلافات بنیادین در دولت وحدت ملی کشکمکش های جدیدی درکابینه ایجاد می‌شود که سیاست خارجی این رژیم را تحت الشعاع خود قرار میدهد. ازطرفی لیبرمن که از گردونه قدرت کنار زده شده و اعراب که پنج کرسی بیشتر از دوره های قبل در پارلمان دارند، باعث اختلافات بیشتری در کنست خواهند شد.